Bitki ve Mantar Çalışma Grubu

Araştırmacılar:

Esra Mine Ünal, Pelin Taş, Gülce Ediş, Emre Keskin

#BitkiGenetiği #MantarGenetiği #BitkiBiyoeşitliliği #MantarBiyoeşitliliği #DNABarkodlama #Mikovirüsler #EndemikTürler #BitkiKoruma #Botanik #Mikoloji #eDNA #NGS #Filogenetik #Genotiplendirme #BitkiMikrobiyomu #MantarMikrobiyomu #GıdaGüvenliği #TarımsalGenetik #GenomDüzenleme #SürdürülebilirTarım #BitkiBiyoteknolojisi #YerelTohumlar #AdaptasyonGenetiği #EkosistemKoruma

Bitki ve Mantar Çalışma Grubu, bitki ve mantar genetik çeşitliliğinin belirlenmesi, korunması ve sürdürülebilir kullanımı konularında kapsamlı araştırmalar yürütmektedir. Grup, Türkiye’nin ve dünyanın farklı ekosistemlerinde bulunan zengin bitki ve mantar biyoçeşitliliğini inceleyerek yerel, ulusal ve uluslararası düzeyde genetik veri tabanları oluşturmayı ve bu kaynakların korunmasına yönelik stratejiler geliştirmeyi hedeflemektedir. Bu amaçla DNA barkodlama, genotiplendirme, filogenetik analizler ve çevresel DNA (eDNA) tabanlı yaklaşımlar kullanılmaktadır. Bitki türlerinin yanı sıra ekosistemlerdeki mikofloranın tanımlanması, endemik ve nadir türlerin izlenmesi ve korunması da grup çalışmalarının önemli bir parçasıdır. Tarımsal açıdan önemli bitki ve mantar türlerinde genetik çeşitliliğin araştırılması yoluyla tarımsal verimlilik ve sürdürülebilir üretim sistemlerine katkı sağlanmaktadır. Ayrıca stres toleransı ve adaptasyon mekanizmaları gibi konularda moleküler düzeyde çalışmalar yürütülerek biyoteknolojik uygulamalara temel oluşturulmaktadır. Grup, yerel genetik kaynakları koruma altına almak, ekosistem hizmetlerini desteklemek ve küresel biyoçeşitlilik veri altyapılarına katkı sunmak amacıyla ulusal ve uluslararası araştırma iş birliklerini aktif şekilde sürdürmektedir.

Çalışma alanları

Genetik Çeşitlilik ve Popülasyon Genetiği

Bitki ve mantar türlerinin genetik varyasyonlarını belirleyerek korunmaları ve sürdürülebilir kullanımları için bilimsel temel oluşturmak.

Çevresel DNA (eDNA) ile Tür İzleme

Toprak, hava ve su örneklerinden elde edilen DNA verileriyle bitki ve mantar topluluklarının izlenmesi ve ekosistem sağlığının değerlendirilmesi.

Tür teşhisi, DNA Barkodlama ve Filogenetik Analizler

Tür teşhisi, taksonomik sınıflandırma ve evrimsel ilişkilerin ortaya konulması için moleküler tanımlama tekniklerinin uygulanması.

Yeni Nesil Dizileme (NGS) ve Genom Analizleri

Bitki ve mantar genomlarının detaylı analizleriyle biyoçeşitlilik, evrim ve genetik fonksiyonların aydınlatılması.

Endemik ve Nadir Türlerin Korunması

Türkiye'nin zengin florasında yer alan yerel, endemik ve tehdit altındaki türlerin belirlenmesi ve koruma stratejilerinin geliştirilmesi.

Bitki Stres Fizyolojisi ve Adaptasyon Mekanizmaları

Kuraklık, tuzluluk, hastalık gibi çevresel streslere karşı bitki ve mantarların moleküler ve genetik yanıtlarının incelenmesi.

Tarımsal Öneme Sahip Türlerde Genetik Karakterizasyon

Ekonomik değeri yüksek bitki ve mantar türlerinin genetik özelliklerinin belirlenerek ıslah ve üretim çalışmalarına katkı sağlanması.

Mikoviroloji ve Virokontrol Uygulamaları

Çeşitli mantar türlerini enfekte eden RNA virüslerinin tam genom dizilerinin ortaya konmasıyla, bu virüslerin genetik yapıları, filogenetik ilişkileri ve konak etkileşimleri analiz edilmektedir. Özellikle bitki patojeni veya mikotoksin üreten mantar türlerinde enfeksiyon oluşturan mikovirüsler, biyolojik mücadele (virokontrol) potansiyelleri açısından değerlendirilmesi

Simbiyotik mantarlar ve ekosistem hizmetleri

Mikoriza gibi simbiyotik mantar türleri ile bitkiler arasındaki karşılıklı etkileşimler araştırılmakta, bu türlerin toprak sağlığı, bitki beslenmesi ve biyotik/abiyotik stres toleransı üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi

Adli Mikoloji ve Polinoloji Uygulamaları

Özellikle toprak, tekstil, biyolojik materyal veya yüzeylerden elde edilen fungal DNA ve polen örnekleri üzerinden yapılan analizler, adli olayların aydınlatılmasında tamamlayıcı bir veri kaynağı olarak değerlendirilmektedir.

Veri Tabanı Oluşturma ve Dijital Arşivleme

Genetik verilerin organize edilerek hem yerel hem de küresel veri altyapılarına katkı sunacak şekilde kayıt altına alınması.

Ulusal ve Uluslararası Araştırma İş Birlikleri

Genetik kaynakların araştırılması ve korunması amacıyla farklı kurum ve ülkelerle ortak projeler yürütülmesi.

Projeler

𓇗𓋼 Trakya Bölgesi'nin Türkiye Sınırları İçerisinde Yer Alan Kısmında Yayılış Gösteren Trüf Mantarlarını Enfekte Eden Fungal Virüslerin Tanımlanması ve Moleküler Özelliklerinin Belirlenmesi

𓇗𓋼 Ankara Üniversitesi Beşevler 10. Yıl Yerleşkesinde Yayılış Gösteren Makro ve Likenleşmiş Fungusların Konaklık Ettiği Virüslerin Biyoçeşitliliğinin Ortaya Çıkarılması

𓇗𓋼 Ankara Üniversitesi Beşevler 10. Yıl Yerleşkesi’nde Yayılış Gösteren Bazı Ektomikorizal Makrofungusları Enfekte Eden RNA Virüslerinin Tanımlanması ve Moleküler Özelliklerinin Belirlenmesi

𓇗𓋼 Çanakkale’de bir Kızılçam orman alanında yangın şiddetinin toprak bakteri ve fungus komüniteleri üzerindeki etkisi

𓇗𓋼 Hastane atık sularından Candida auris’in temizlenmesine yönelik mikovirüs aracılı çevre dostu biyomalzeme geliştirilmesi

𓇗𓋼 Türkiye’de Candida auris’in çevre, hayvan ve insan ilişkisinin tek sağlık bakış açısı ile araştırılması

𓇗𓋼 Dermatofitoz Etmeni Trichophyton rubrum’u Enfekte Eden Mikovirüslerin Tanımlanması, Genomik Olarak Nitelendirilmesi Ve Konaklarında Meydana Getirdikleri Fenotipik Etkilerin Araştırılması

𓇗𓋼 Let it Bee

Yayınlar

Complete genome characterizations of two novel mitoviruses hosted by the hypogeous, mycorrhizal fungi Statesia pompholyx and Tuber sp.
Akata, I., Ediş, G., Kumru, E., Keskin, E.,, & Şahin, E. 2025. Turkish Journal of Botany, 49(2), 102-110
Statesia pompholyx: A Newly Reported Species for Turkish Hysterangiales
Akata, I., Ediş, G., Kumru, E., Keskin, E., & Sahin, E. 2025. Kastamonu University Journal of Forestry Faculty, 25(1), 1-8.
Two Newly Reported Agaricales Species from Türkiye with Morphological and Molecular Data
Akata, I., Kumru, E., Ediş, G., Acar, İ., & Sahin, E. 2024. Kastamonu University Journal of Forestry Faculty, 24(3), 260-280

Identification and full-length genome characterization of a novel mitovirus hosted by the truffle species Tuber rufum.
Akata, I., Edis, G., Kumru, E., & Sahin, E. 2024. VirusDisease, 35(3), 531-536.

Taxonomic Studies on Rhodocybe asyae Specimens Discovered in a New Location
Akata, I., Ediş, G., Kumru, E., Acar, İ., & Sahin, E. 2024. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 27(Ek Sayı 1 (Suppl 1)), 124-132.
Initial Report of Inocybe costinitii in Türkiye with Morphological and Molecular Data
Akata, I., Ediş, G., Kumru, E., Acar, İ., & Sahin, E. 2024. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 27(6), 1304-1312.
Complete Genome Analyses of a Novel Flexivirus with Unique Genome Organization and Three Endornaviruses Hosted by the Mycorrhizal Fungus Terfezia claveryi
Akata, I., Edis, G., Ozbey, B. G., Keskin, E., & Sahin, E. 2024. Current Microbiology, 81(7), 1-11.
Molecular characterization of the complete genome of a novel ormycovirus infecting the ectomycorrhizal fungus Hortiboletus rubellus
Sahin, E., Edis, G., Keskin, E., & Akata, I. 2024. Archives of Virology, 169(5), 110.

Three New Records For Turkish Agaricales Inhabiting Ankara University Beşevler 10th Year Campus Area
Akata, I., Kumru, E., Edis, G., Özbey, B. G., et al. 2023. Kastamonu University Journal of Forestry Faculty, 23(3), 250-263.

Diverse partitiviruses hosted by the ectomycorrhizal agaric Hebeloma mesophaeum and the natural transmission of a partitivirus between phylogenetically distant, sympatric fungi
Akata, I., Edis, G., Keskin, E., & Sahin, E. 2023. Virology, 581, 63-70.

Identification and complete genome sequencing of a novel betapartitivirus naturally infecting the mycorrhizal desert truffle Terfezia claveryi.
Sahin, E., Ozbey Saridogan, B. G., Keskin, E., & Akata, I. 2023. Virus Genes, 59(2), 254-259.

Novel and divergent bipartite mycoviruses associated with the ectomycorrhizal fungus Sarcosphaera coronaria.
Sahin, E., Akata, I., & Keskin, E. 2020. Virus Research, 286, 198071.

Novel and diverse mycoviruses co-inhabiting the hypogeous ectomycorrhizal fungus Picoa juniperi.
Sahin, E., Keskin, E., & Akata, I. 2021. Virology, 552, 10-19.

Molecular characterization of a novel partitivirus hosted by the false morel mushroom Gyromitra esculenta.
Sahin, E., Keskin, E., & Akata, I. 2021. Archives of Virology, 166, 1247-1251.

Full-length genome characterization of a new fusagravirus hosted by the spring orange peel fungus Caloscypha fulgens.
Sahin, E., Keskin, E., & Akata, I. 2021. Acta Virol, 65, 313-319.

Molecular characterization of a new endornavirus inhabiting the ectomycorrhizal fungus Hygrophorus penarioides.
Sahin, E., Akata, I., & Keskin, E. 2021. Brazilian Journal of Microbiology, 52(3), 1167-1172.

The unique genome organization of two novel fusariviruses hosted by the true morel mushroom Morchella esculenta.
Sahin, E., Keskin, E., & Akata, I. 2021. Virus Research, 302, 198486.

Molecular characterization of the complete genome of a novel partitivirus hosted by the saprobic mushroom Leucocybe candicans.
Sahin, E., Keskin, E., & Akata, I. 2021. Archives of Microbiology, 203(9), 5825-5830.

Molecular characterization of a new mitovirus hosted by the ectomycorrhizal fungus Albatrellopsis flettii.
Akata, I., Keskin, E., & Sahin, E. 2021. Archives of Virology, 166, 3449-3454.