doktora adayı
Pelin Taş
#HavadanÇevreselDNA #eDNAir #Bal #GıdaBiyoteknolojsi #Polen-Polinatörİlişkisi #YeniNesilDizileme #Metabarkodlama
Gıda sanayinde gıda güvenliği ve halk sağlığının kontrolü ve devamlılığının sağlanması amacıyla gıda mikrobiyolojisi alanında kullanılan moleküler biyolojik tekniklerden yararlanarak gıda ürünlerindeki taklit ve tağşişin belirlenmesiyle ilgilenmektedir. Bu tür gıdalarda hayvansal ve bitkisel türlerin tanımlanmasının yanı sıra biyoçeşitliliği etkileyen genetik modifiye gıdaların tespiti çalışma alanları kapsamındadır.
Pelin Taş, Agrigenomics Hub (AgriGx) Hayvan ve Bitki Genomik Araştırma İnovasyon Merkezi'nde 2 yıl boyunca validasyon ve ürün geliştirme uzmanı, Evrimsel Genetik Laboratuvarı'nda ise 2 yıl laboratuvar koordinatörü olarak çalışmıştır. Ankara Üniversitesi'nden Şarap Üretim Teknolojisi ve Bağcılık alanında Ön Lisans, Gıda Mühendisliği alanında Lisans ve Biyoteknoloji Enstitüsü'nde Yüksek Lisans derecelerini almış olup, Biyoteknoloji Enstitüsü'nde doktora eğitimine devam etmektedir.
Ön lisans eğitimi sırasında İzmir Bornova'daki Öküzgözü Şarapçılık Firması'nda üretim ve laboratuvar alanlarında çalışmış, lisans eğitimi sırasında ise BAK-Gıda Tarım ve Ticaret A.Ş.'de görev yapmıştır. Ayrıca, İtalya'daki Teramo Üniversitesi'nde "Abruzzo Bölgesinde Yetiştirilen Üzümlerden Elde Edilen Köpüklü Şaraplar Üzerine Mikrobiyolojik ve Onolojik Araştırmalar" başlıklı araştırmaya katılmıştır.
Yüksek lisans tez konusu olan “Bal İçeriğinin Metabarkodlama ile Botanik Kökeninin Analiz Edilmesi” çalışması başarıyla sonuçlanmış ve metabarkodlama yönteminin bu üründe işlevselliğini kanıtladığı belirlenmiştir. Ayrıca, benzer ürünlerde kullanılabilecek bir çalışma akışı oluşturulmuştur.
2023 yazında, Neuchâtel Üniversitesi (İsviçre) ve Franche-Comté Üniversitesi (Fransa) iş birliğiyle yürütülen “A Microbiome Perspective to Secondary Contact in Alpine Butterflies” adlı projede yer almıştır. Şu ana kadar barkodlama ve metabarkodlama çalışmalarında aktif rol almaktadır. Ekstrem ortamlardaki biyolojik çeşitliliğin belirlenmesi, müsilajın biyolojik çeşitlilik üzerindeki etkisi, eDNA ve eRNA protokol optimizasyonu, gıda tedarik güvenliği ve omik verilerin yapay zeka ile entegrasyonu gibi konularda çalışmalarına devam etmektedir. Ayrıca moleküler alandaki yeni gelişmeleri ve araçları takip etmekte, qPCR ile rutin testlerden ddPCR gibi yeni teknolojilere, Illumina, Ion Torrent ve Oxford Nanopore gibi yüksek kapasiteli dizileme yöntemlerinden biyoenformatik süreçlere kadar birçok alanda katkıda bulunmaktadır.
Şu anda TÜBİTAK 1002-A Hızlı Destek Programı ile desteklenen "Çevresel Örneklerin Taksonomik Tanımlanmasında Havadan DNA (eDNAir) Metabarkodlama" başlıklı projede yürütücü olarak görev almaktadır. Bu proje, çevresel izleme ve biyolojik çeşitlilik için ileri moleküler teknikleri araştırmakta olup çalışmalarına devam etmektedir.
Projeler
*
Çevresel Örneklerin Taksonomik Tanımlanmasında Havadan DNA (eDNAir) Metabarkodlama (yürütücü)
*
Bandırma Körfezi ve Çanakkale Boğazı’nda Müsilajın Su Kolonunda ve Deniz Tabanındaki Biyoçesitliliğe Etkisinin Metabarkodlama ile Araştırılması ve Biyoizleme Belirteçlerinin Geliştirilmesi
*
Let It Bee (yürütücü)
*
A microbiome perspective to secondary contact in Alpine butterflies
*
Tr.Aqua: Gıda Arzı Güvenliği Çerçevesinde Su Ürünlerinde Yenilikçi Ve Sürdürülebilir Uygulamalar
Diğer Projeler
Yapay Zeka Algoritmaları ile Çoklu Omik Veri Entegrasyonu
Marnlı Habitatlarda Yetişen Dar Yayılışlı ve Yaygın Bitkilerin Polinatör Böcek Çeşitliliğinin eDNA Metabarkodlama Tekniği Kullanılarak Karşılaştırılması
Yüksek Lisans Tezi
Bal İçeriğinin Metabarkodlama ile Botanik Kökeninin Analiz Edilmesi
Günümüzde balda yapılan taklit ve tağşişin küresel bir sorun haline gelmesi ve mevcut olan her analizi yanıltıcı yeni bir hile yolunun bulunması nedeniyle farklı analiz yöntemleri geliştirilmektedir. Moleküler tabanlı yöntemlerden biri olan DNA barkodlama, farklı türlerin DNA’sındaki kısa genetik belirteçlerini referans dizilerle karşılaştırarak hızlı ve güvenilir biçimde tanımlanması olarak ortaya çıkmaktadır. Bu tanımlamayla genellikle türlerin ötesine geçerek yerel çeşitlerin ve dolayısıyla ürünün coğrafik kökeninin tanımlanması mümkün hale gelmektedir. Standart yöntemlerle karakterize etmenin ve yakalamanın zor olacağı birçok tür içeren örneklerin karmaşıklığını tanımlayabilen yeni nesil dizilemeyle birlikte metabarkodlama karmaşık materyallerdeki taksonomik bileşimin tanımlanmasında tarafsız bir yaklaşım olarak belirtilmektedir. Bu çalışmayla botanik kökeninin belirlenmesinde çevresel DNA kaynağı olarak baldan izolasyon yapılarak metabarkodlama yöntemine ait bir iş akışı sağlanmasıyla kullanılabilirliği araştırılmıştır. Balda yapılan taklit ve tağşişin belirlenmesinde mevcut analizlere alternatif olarak daha hızlı, daha ekonomik, daha düşük iş gücüne ihtiyaç duyan ve tür seviyesinde sonuç almaya imkan sağlayacak bir yöntem geliştirilmiştir.
Anahtar kelimeler: Metabarkodlama, Çevresel DNA (eDNA), Bal, Botanik Köken, Yüksek Verimli Dizileme
Ulusal Tez Merkezi’nden (https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/) 749495 tez numarasıyla çalışmaya ulaşılabilir.