Antarktika Yarımadasında Shotgun Metagenomik Yöntemler Kullanarak Fonksiyonel Genlerin Tespit Edilmesi
Proje Yürütücüsü: Ayşegül Er Gökçe
Proje Araştırmacı Ekibi: Emre Keskin, Esra Mine Ünal, Korhan Özkan
Proje Ortakları: ODTÜ
Destekleyici: Evrimsel Genetik Laboratuvarı (eGL)
Proje Durumu: devam ediyor (2025 - 2026)
Bu proje, Antarktika Yarımadası'nda yer alan mikrobiyal habitatlarda bulunan çevresel DNA (eDNA) örneklerinden elde edilecek shotgun metagenomik veriler aracılığıyla, ekstrem koşullarda işlev gören mikrobiyal fonksiyonel genlerin belirlenmesini amaçlamaktadır

Antarktika, düşük sıcaklık, yüksek UV radyasyonu, sınırlı besin kaynakları ve buzul etkileri nedeniyle dünyanın en uç ekosistemlerinden biridir. Bu çevresel stres faktörlerine adapte olabilen mikroorganizmalar, biyoteknolojik ve endüstriyel açıdan yüksek potansiyel taşıyan enzimler ve genetik yapıtaşları barındırmaktadır. Projede, Antarktika Yarımadası'ndan elde edilen çevresel örneklerden izole edilen DNA'lar, hem kısa okuma (short-read) hem de uzun okuma (long-read) sekanslama teknolojilerinden faydalanılarak analiz edilecektir. Bu bağlamda, Illumina NovaSeq 6000 platformu kısa okuma derinliğiyle yüksek doğrulukta veri üretimi için tercih edilirken, Oxford Nanopore platformu ise uzun okuma kapasitesi sayesinde metagenomik verinin bütünlüğünü artırmak ve kompleks gen bölgelerini daha etkili bir şekilde tanımlamak amacıyla kullanılacaktır. Ayrıca, proje kapsamında oluşturulacak veritabanı, Türkiye’nin Antarktika’da yürüttüğü bilimsel faaliyetlere özgün bir katkı sunacak ve kutup mikrobiyal biyoçeşitliliğine ilişkin bilgi birikimini artıracaktır.
