Sucul Ekosistemlerde Çevresel DNA Metabarkodlama Yöntemi ile Uyuz Gölü’nde Aves Sınıfının Biyoçeşitlilik Tespiti
Proje Yürütücüsü: Ayşegül Er Gökçe
Proje Araştırmacı Ekibi: Emre Keskin
Destekleyici: Evrimsel Genetik Laboratuvarı (eGL)
Proje Durumu: Tamamlandı (2017 - 2018)
Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi'nde yer alan ve önemli sulak alanlar statüsünde olan Uyuz Gölü'nde, kuş (Aves) sınıfının tür çeşitliliğini eDNA metabarkodlama yöntemi ile tespit edilmesi amaçlanmıştır. Projede, geleneksel gözlem temelli yöntemlerin sınırlılıklarını aşmak ve invaziv olmayan bir biyolojik izleme yaklaşımı geliştirmek amacıyla, göl suyundan elde edilen eDNA örnekleri yüksek duyarlılığa sahip moleküler tekniklerle analiz edilmiştir.
Metabarkodlama analizinde, özellikle avian mitokondriyal DNA bölgelerini hedefleyen evrensel primerler kullanılarak yüksek duyarlılıkta tür tanımlaması gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler, tür zenginliği, mevsimsel değişim ve potansiyel endemik ya da tehdit altındaki türlerin varlığı açısından değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda, Uyuz Gölü’nün hem yerel hem de göçmen kuş türleri için önemli bir yaşam alanı olduğu ortaya konulmuştur.
Bu çalışma, çevresel DNA temelli izleme yöntemlerinin sucul ekosistemlerde Aves sınıfı biyoçeşitliliğin korunması ve sürdürülebilir yönetimi için etkili bir araç olduğunu göstermekte, aynı zamanda yerel DNA barkod veri tabanlarının oluşturulmasının önemini vurgulamaktadır.
