Liman Tepe ve Çeşme-Bağlararası Yerleşimlerinde Ele Geçen Sucul Canlılara Ait Kalıntılardan Antik DNA Elde Edilmesi, Moleküler Evrimsel Analizi ve Bu Bölgelerin Uzak Kültür Bölgeleri ile İlişkileri
Proje Yürütücüsü:
Proje Araştırmacı Ekibi: Prof. Dr. Hasan Hüseyin Atar, Prof. Dr. Vasıf Şahaşoğlu, Dr. Öğr. Üyesi İrfan Tuğcu, Ayşegül Er Gökçe, Emre Keskin, Hayat Erkanal
Proje Ortakları: Ankara Üniversitesi Mustafa V. Koç Deniz Arkeolojisi Araştırma ve Uygulama Merkezi
Destekleyici: TÜBİTAK 116Y107
Proje Durumu: Tamamlandı (2017 - 2020)
Bu proje kapsamında, Batı Anadolu kıyılarında yer alan iki önemli Tunç Çağı yerleşimi olan Liman Tepe (İzmir) ve Çeşme-Bağlararası (Çeşme) kazılarında ele geçen antik sucul kalıntıları (balık, kabuklu vb.) üzerinden antik DNA (aDNA) analizleri gerçekleştirilmiştir.

Proje, arkeozoolojik materyallerden antik DNA izolasyonu ve moleküler tanımlama yöntemlerini kullanarak, tarih öncesi dönemde bölgede tüketilen ve ticareti yapılan sucul türlerin belirlenmesini amaçlamıştır. Antik DNA'nın başarıyla izole edilmesinin ardından, hedeflenen mitokondriyal gen bölgeleri üzerinden PCR ve yeni nesil dizileme (NGS) teknikleri ile tür düzeyinde teşhis yapılmıştır. Elde edilen genetik veriler evrimsel analizlerde kullanılarak türlerin kökenleri, popülasyon yapıları ve bu türler aracılığıyla olası kültürel ve ticari etkileşim ağları değerlendirilmiştir. Böylelikle, Batı Anadolu kıyı yerleşmelerinin Doğu Akdeniz ve Ege havzasındaki uzak kültür bölgeleri ile olan bağlantıları yeniden tartışmaya açmıştır. Proje, Türkiye’de aDNA alanında yürütülen öncü çalışmalardan biri olup, sucul kaynakların tarih öncesi ekonomilerdeki rolünün anlaşılması açısından disiplinlerarası bir yaklaşım sunmuştur.

